Với một mảnh đất giàu truyền thống văn hóa như nước ta thì những tín ngưỡng thờ cúng truyền thống thể hiện sự thành tâm của con cháu dâng lên bề trên luôn được làm rất chỉn chu. Cũng từ đó mà xuất hiện thêm kha khá khái niệm tuy không mới mẻ nhưng buộc chúng ta phải nghiên cứu kỹ, ví dụ như hầu đồng là gì. Nếu không sẽ rất dễ dẫn đến làm sai, ảnh hưởng đến sự tâm linh, thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Tìm hiểu về văn hóa hầu đồng
Hầu đồng là một nét văn hóa vô cùng độc đáo thường xuất hiện trong các nghi lễ cúng bái của dân tộc ta. Việc này có ý nghĩa tâm linh vô cùng quan trọng giúp con người xin với bề trên những mong cầu của mình thành sự thật, giúp cho cuộc sống ngàn đời an lạc.
Khái niệm về hầu đồng là gì?
Hầu đồng được xem như một nghi lễ quan trọng thường xuyên xuất hiện trong các tín ngưỡng rất phổ biến hiện nay như thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ, thờ Đức Thánh Trần,… Có thể hiểu rằng đây là cách thức để những người có khả năng đặc biệt giao tiếp với các đấng thần linh bên trên.
Đa số mọi người đều tin vào tồn tại thần linh trên trời cũng như họ có thể nhập hồn vào thể thể xác của một người sống ở dương thế (ông đồng hoặc bà đồng) trong trạng thái tiềm thức để sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau. Ví dụ như trấn yểm trừ tà ma, ban phước lộc cho người dân,… là những việc mà “bề trên” thường hay làm.
Để phục vụ cho nghi lễ độc đáo này, từ xa xưa ông bà ta đã sáng tạo ra một hình thức lễ nhạc gọi là Hát văn dùng trong quá trình thần linh nhập thế và lúc đó các ông, bà đồng sẽ làm công việc của mình để hầu thánh. Những người này thường có tính khí rất khác biệt, khá nhạy cảm. Thậm chí một số ông đồng còn “ái nữ” bởi vậy mà hay bị nhận xét là đồng bóng.
Sau khi đọc đến đây thì các bạn đã hình dung ra được hầu đồng là gì chưa? Tuy nhiên chúng ta mới chỉ đang đi được chặng đường đầu tìm hiểu về nghi lễ độc đáo này mà thôi. Vẫn còn rất nhiều điều thú vị xoay quanh chủ đề này nên các bạn đừng rời mắt khỏi bài viết nhé.
Ý nghĩa của nghi thức này
Thực ra nghi lễ này còn ẩn chứa rất nhiều nỗi niềm khác của con người chứ không chỉ đơn giản là phục nhu cầu giao tiếp với thần linh để xin các ngài những mong ước giúp cho cuộc sống của chúng ta tốt hơn đâu. Đó chỉ là những giá trị bề nổi mà chúng ta vẫn thường thấy hàng ngày mà thôi.
Khi tham gia vào nghi lễ hầu đồng rồi các bạn sẽ thấy đây giống như một tấm gương phản chiếu bản thân mình vậy. Trong cuộc đời đâu ai có thể nói mình không va vấp phải sai lầm khiến ta phải ăn năn, day dứt. Những tín ngưỡng thờ cúng sẽ giúp phần tâm can mỗi người tìm được chút bình yên, sám hối, nhắc nhở bản thân phải hướng thiện, làm việc tốt nhiều hơn thì mới có thể mong cầu cuộc đời bình an.
Trên hành chính tìm kiếm tâm linh đó chính là con người đang gột rửa lại chính mình. Bởi vậy mà hầu đồng là gì, nó không đơn thuần chỉ diễn xướng cho hay ca tụng thánh thần muôn phương. Từ trong nghi thức này, chúng ta có bước chuyển hóa quan trọng trong nhận thức đúng sai, tiếp đón những điều tốt đẹp từ tấm gương của các chư vị thần linh đi trước, học theo đó để có cuộc sống hạnh phúc, an yên.
Những người “được chọn” để hầu đồng
Đa số những ông đồng, bà đồng được xem là có căn cơ, duyên số trời định với “nghề” này. Hoặc một số ít người khác do hoàn cảnh bản thân thúc ép, hoặc kế tụng truyền thống từ gia đình. Nếu đã có may mắn được diện “thánh” thì không chỉ bản thân họ mà cả gia đình sẽ đều được phù hộ về sức khỏe, tài lộc, con đường làm ăn thuận lợi, vạn sự hanh thông.
Còn nếu họ trốn tránh không ra trình thánh thì hậu quả sẽ rất nặng nề. Nhẹ thì những người này sẽ liên tục bị ốm đau, bệnh tật mà khám không ra, uống thuốc chẳng khỏi, làm ăn trăm đường không thuận, chỉ có đổ bể, thất bát. Hiện tượng này được ông cha ta gọi là “cơ đày”.
Một khi đã được các đấng bề trên lựa chọn thì những người này hàng năm sẽ phải tổ chức lễ lên đồng tùy theo lịch tiết. Thông thường họ sẽ bận rộn nhất vào những tháng đầu sau tết bởi nhu cầu cúng bái của người dân lúc này cũng tăng rất cao để xin cho một năm làm ăn thuận lợi, suôn sẻ. Đến đây thì các bạn đã hiểu rõ được bản chất hầu đồng là gì chưa?
Tác dụng của hầu đồng là gì?
Các bạn đừng coi nhẹ việc này nhé bởi mặc dù đây chỉ là một nghi thức mang tính tâm linh nhưng trên thực tế lại có tác dụng cực kỳ to lớn đó. Nó vừa giúp chúng ta an yên về mặt tinh thần mà thực sự những mong cầu đều được các ngài chứng giám và phù hộ. Nếu không hiệu nghiệm thì tại sao hàng năm vẫn có cả ngàn người đi lễ nô nức ngược xuôi từ Bắc vô Nam, hết lên rừng lại xuống biển.
Đối với xã hội
Trước hết, muốn hiểu rõ hầu đồng có tác dụng gì đối với xã hội thì các bạn phải hiểu rõ nghi lễ này thực sự đang tôn sùng điều gì. Thứ nhất là với tín ngưỡng thờ Mẫu được hiểu là hiện thân của mẹ thiên nhiên đang che chở, bảo vệ con người khỏi những thiên tai khắc nghiệt, từ đó thay đổi dần nhận thức để gìn giữ tự nhiên.
Hoặc có thể hầu đồng để ca ngợi các vị Thánh có công trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, tôn vinh truyền thống uống nước nhớ nguồn ngàn đời của dân tộc Việt. Như vậy, có thể nói rằng nghi thức này thể hiện rất nhiều giá trị văn hóa tốt đẹp, có tác dụng giáo dục cũng như thay đổi nhận thức con người trong xã hội rất cao.
Một khi đã tiến hành nghi lễ hầu đồng, mỗi chúng ta đều sẽ cảm nhận thấy không gian tâm linh đầy uy nghiêm rộng lớn đang mở rộng cho tất cả chúng sinh cùng tham gia. Vậy nên đây cũng là một cách hiệu quả để kết nối cộng đồng, không phân biệt địa vị, giai cấp hay bất kỳ độ tuổi nào.
Đối với thanh đồng
Chúng ta có thể khái niệm này giống như con chiên trong đạo Thiên chúa hoặc các phật tử trong Phật giáo, nói chung là từ dùng để chỉ những ai tham gia vào quá trình hầu đồng. Khi tham gia vào các lễ thánh, con người như được trở về với nguồn cội thực sự của mình để nhận được sự chở che, bảo vệ của bề trên. Cũng nhờ đó mà các bạn có thể giải phóng được những suy nghĩ tiêu cực, ý nghĩ không tốt trong mình.
Vậy nên thường thấy những người sau khi hầu đồng trở nên khỏe mạnh, khí sắc hồng hào, tươi tắn và vui vẻ hơn trước rất nhiều. Bởi họ cảm thấy mọi thứ trong cuộc sống của mình đã được cân bằng hơn rất nhiều, có thêm niềm tin mãnh liệt rằng đang được bề trên phù hộ, chắc chắn mọi sự đều sẽ diễn ra thuận lợi, suôn sẻ.
Đối với gia tiên
Ít khi nào chúng ta thấy trong buổi hầu đồng mà những người tham gia chỉ cầu lợi cho riêng bản thân mình. Các bạn thường sẽ kêu cầu cho cả con cháu, gia tiên và đương nhiên các ngài cũng sẽ phù họ cho tất cả. Bởi vậy mà thánh ân được ban phát khi tham gia các nghi lễ này cực kỳ rộng rãi, chỉ cần trong tâm chúng ta thực sự hướng đến những điều tốt đẹp và hướng thiện thì sẽ có cuộc sống an yên, viên mãn.
Bởi thế mà từ xa xưa, gia đình nào có con cháu được “chấm đồng” thì ông cha ta quan niệm rằng gia tiên sẽ chúc phúc và dẫn lối cho họ đi đúng hướng theo chân các Thánh, tích thêm đức cho dòng họ. Cũng nhờ đó mà con đường công danh sự nghiệp, tiền tài đổi vận của các ông đồng, bà đồng cũng rộng mở hơn.
Có thể bạn quan tâm:
- Meme là gì? Meme phổ biến như thế nào trên mạng xã hội?
- Leak là gì? – thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong gen Z
Lời kết
Như vậy, với những thông tin mà bài viết hôm nay cung cấp về hầu đồng là gì thì chắc hẳn mỗi người trong chúng ta đã có những nhận thức đúng đắn hơn về nghi lễ này. Đây là một truyền thống văn hóa tốt đẹp của cha ông ta được lưu truyền từ ngàn đời trước đang cần thế hệ con cháu tiếp bước và phát huy để nó tồn tại mãi mãi.
